Chăm sóc trẻ sơ sinh đòi hỏi sự cẩn thận và tỉ mỉ. Đặc biệt với những người lần đầu làm mẹ thì việc này khá khó khăn bởi thiếu kỹ năng và kinh nghiệm. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ những cách chăm sóc trẻ sơ sinh chi tiết nhất, mời các mẹ cùng tham khảo.
Những điều cơ bản mẹ cần nắm vững
Đa số mọi người lần đầu làm mẹ còn vụng về, chưa khéo léo hay chưa có kiến thức về những điều cơ bản trong cách chăm sóc trẻ mới sinh. Các mẹ cần lưu ý những vấn đề sau:
Cho trẻ sơ sinh uống sữa mẹ hay sữa công thức?
Trẻ bú mẹ
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, sữa mẹ vẫn luôn là nguồn dinh dưỡng tối ưu cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ.
Mẹ nên cho trẻ bú càng sớm càng tốt trong giờ đầu sau khi sinh, để tận dụng nguồn sữa non. Nếu con không bú được thì hãy vắt sữa mẹ, đút bằng muỗng nhỏ. Cho bé bú mẹ theo nhu cầu và càng lâu, càng nhiều càng tốt, thường khoảng 8-12 lần trong 24 giờ đầu sau khi bé chào đời.
- Mẹ cần tư thế ngồi thoải mái, có thể ngồi tựa lưng hoặc nằm. Sau đó, bế bé áp sát vào người mẹ, toàn thân phải được nâng đỡ (mông, lưng, vai, đầu), mặt bé cho hướng về bầu vú mẹ.
- Cho môi bé chạm vào vú mẹ, chờ khi miệng bé há rộng sẽ cho ngậm vú, bảo đảm thấy môi dưới bé trề ra.
Bên cạnh đó, mẹ cần giữ gìn sức khỏe khi chăm con bú: ăn uống đầy đủ, không kiêng cữ quá mức. Trước khi cho con bú, mẹ nên uống một ly sữa, uống thêm nước. Tranh thủ khi trẻ ngủ thì mẹ cũng ngủ, như vậy thì mới có sức khỏe chăm sóc bé.
Trẻ uống sữa công thức
Sữa công thức tuy không tối ưu như sữa mẹ nhưng cũng đảm bảo cung cấp đủ cho con những dưỡng chất cần thiết. Nếu đây là lần đầu làm mẹ, chưa biết cách chăm sóc trẻ mới sinh và chưa hiểu nhiều về sữa công thức, đừng lo mẹ chỉ cần chú ý:
- Chọn loại sữa phù hợp, có thương hiệu uy tín
- Đảm bảo làm theo hướng dẫn trên nhãn của công thức khi pha.
- Chọn bình sữa tốt và tiệt trùng bình sữa mới.
- Cho bé ăn bất cứ khi nào thấy bé đói.
- Bảo quản sữa công thức trong tủ lạnh không quá 24 giờ. Mẹ có thể ủ ấm cẩn thận vì nhiều bé thích cách đó.
- Bế bé nghiêng 45 độ để giúp bé hít ít không khí hơn. Nghiêng bình sữa để núm vú và cổ bình chứa đầy sữa và không được đẩy bình, điều này có thể khiến em bé bị nghẹt thở.
Đảm bảo giấc ngủ cho bé
Giấc ngủ có vai trò phát triển trí não vì khi trẻ ngủ là khi não bộ phát triển. Ngoài ra nó còn là một trong những yếu tố ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ thông qua hormon tăng trưởng. Theo khoa học, trong 3 năm đầu đời, 80% tế bào não bộ được tạo ra có liên quan đến thời gian và chất lượng trong giấc ngủ của trẻ. Nếu trẻ bị rối loạn giấc ngủ sẽ thường hay quấy khóc, khó chịu. Thông thường, trẻ có thể ngủ tới 16 giờ mỗi ngày.
- Một số em bé có ngày và đêm lẫn lộn khi chúng được sinh ra. Nếu bé tỉnh táo hơn vào ban đêm, hãy cố gắng hạn chế các tác động bằng cách giữ cho đèn mờ và giữ không gian yên tĩnh, kiên nhẫn cho đến khi em bé bắt đầu một chu kỳ ngủ bình thường.
- Đảm bảo rằng mẹ đã đặt bé nằm ngửa để giảm nguy cơ SIDS (chứng đột tử ở trẻ sơ sinh)
- Nên thay đổi vị trí đầu của bé, dù là nghiêng sang trái hay nghiêng sang phải để loại bỏ “điểm xấu” có thể xuất hiện trên mặt bé khi bé dành quá nhiều thời gian để ngủ với đầu ở một tư thế.
Chuẩn bị tã cho bé
Các mẹ có thể chọn dùng tã vải hoặc tã giấy, nhưng chú ý khi thay tã cần tác phong nhanh chóng. Thông thường bé cần thay tã khoảng 10 lần một ngày. Và đây là những gì mẹ phải làm:
- Chuẩn bị một chiếc tã sạch, thuốc bôi mỡ hoặc phấn rôm (để trị hăm, phát ban), một chậu nước ấm, một chiếc khăn sạch.
- Cởi bỏ tã bẩn của bé. Nếu ướt, đặt bé nằm ngửa, cởi tã ra và dùng nước và khăn lau sạch vùng kín của bé, nên lau từ trước ra sau để tránh nhiễm trùng tiểu. Nếu mẹ thấy phát ban, hãy bôi một ít thuốc mỡ lên đó nhé.
- Mở tã mới và trượt xuống dưới người bé, nhẹ nhàng nâng chân và bàn chân của bé. Di chuyển mặt trước của tã lên giữa hai chân của bé, qua bụng.
- Đặc biệt, hãy thay tã cho bé ngay khi nhận thấy tã bị bẩn để tránh bị hăm tã.
Tắm cho bé đúng cách
Khi mẹ nắm được cách chăm sóc trẻ sơ sinh thì việc tắm cho bé sẽ không còn là nỗi lo.
Chuyên gia nuôi dạy con cái Jami Yaeger khuyến nghị rằng: “Hãy cho trẻ sơ sinh tắm bằng bọt biển thay vì tắm toàn thân nếu dây rốn của trẻ vẫn còn nguyên.” Sau khi dây rốn rụng, mẹ có thể bắt đầu tắm cho bé thường xuyên, khoảng hai đến ba lần một tuần. Mẹ cần chuẩn bị trước các đồ dùng như khăn tắm, xà phòng, tã sạch,… để bé không quấy khóc. Đổ đầy bồn tắm em bé với nước ấm. Các bước thực hiện như sau:
- Cởi quần áo cho bé cẩn thận. Sau đó, đặt chân bé vào bồn tắm trước, đồng thời dùng một tay của bạn đỡ cổ và tay bé. Tiếp tục đổ từng cốc nước ấm vào bồn tắm để bé không bị lạnh.
- Sử dụng xà phòng dịu nhẹ với lượng ít để không làm dây vào mắt bé. Lau người cho bé bằng tay hoặc bằng khăn, nhớ lau nhẹ nhàng từ trên xuống dưới và từ trước ra sau. Làm sạch cơ thể, bộ phận sinh dục, da đầu, tóc.
- Rửa sạch toàn thân cho em bé. Nhấc bé ra khỏi chậu, tiếp tục dùng một tay đỡ cổ và đầu bé. Mẹ hãy cẩn thận ở bước này bởi con dễ trơn trượt khi bị ướt.
- Quấn bé trong một chiếc khăn mềm và lau khô cho em bé. Sau đó, mặc tã và mặc quần áo cho bé và mẹ có thể hôn bé để bé có mối liên hệ tích cực với việc được tắm nhé.
Chăm sóc sức khỏe cho trẻ sơ sinh
Ngoài những kiến thức căn bản trên, mẹ cần chú ý đặc biệt đến sức khoẻ của con.
Khi bế con
- Cần vệ sinh tay sạch sẽ trước khi bế em bé. Trẻ sơ sinh rất dễ bị nhiễm trùng vì hệ thống miễn dịch của chúng chưa được hoàn chỉnh.
- Hỗ trợ đầu và cổ của bé: đỡ đầu em bé bất cứ khi nào bế em hoặc khi đặt em nằm.
- Tránh lắc bé, điều này có thể gây chảy máu trong não, có thể dẫn đến tử vong. Đừng cố đánh thức bé bằng cách lắc bé, thay vào đó có thể cù vào chân bé hoặc chạm nhẹ vào bé.
Vệ sinh cuống rốn
Dây rốn sẽ rụng sau 1-2 tuần, nó sẽ lành lại, đóng vảy và biến mất. Nó sẽ đổi màu từ xanh vàng sang nâu và đen khi nó khô lại và tự rụng. Mẹ hãy để mắt đến các dấu hiệu nhiễm trùng. Việc nhìn thấy một chút máu khô hoặc một ít vảy gần gốc là điều bình thường. Nhưng nên cho bé đi khám bác sĩ ngay nếu gốc tiết ra dịch có mùi hôi hoặc mủ màu vàng, tiếp tục chảy máu, hoặc sưng đỏ. Dưới đây là một số cách chăm sóc trẻ sơ sinh trong giai đoạn này:
- Làm sạch nó bằng nước thường và lau khô bằng vải sạch, thấm nước. Đảm bảo rửa tay trước khi xử lý. Kiên trì tắm cho bé bằng bọt biển cho đến khi nó tự rơi ra, không tác động cho dây rốn rụng.
- Để hở dây rốn ngoài không khí để phần đế khô đi.
Dỗ bé khóc
Đầu tiên hãy kiểm tra tã lót, rồi thử cho bé ăn, đung đưa bé nhẹ nhàng và hát bài hát ru, hay cho ngậm núm ti giả. Nếu không hiệu quả, hãy thử mặc thêm một lớp quần áo nếu trời lạnh hoặc cởi bớt một lớp nếu trời nóng. Đôi khi, em bé chỉ muốn được bế. Một thời gian khi mẹ đã quen với con thì sẽ trở nên giỏi hơn trong việc tìm ra điều gì không ổn.
Đưa trẻ đến bác sĩ thường xuyên
Em bé sẽ thường xuyên đến bác sĩ trong năm đầu tiên để kiểm tra và tiêm phòng theo lịch trình. Hơn nữa, mẹ phải lên lịch thăm khám thường xuyên cho con để đảm bảo rằng bé đang phát triển bình thường.
Một số triệu chứng mẹ nên chú ý để có cách chăm sóc trẻ sơ sinh an toàn:
- Mất nước: ít hơn ba tã ướt mỗi ngày, buồn ngủ quá mức, khô miệng
- Các vấn đề về nhu động ruột: không đi ngoài trong hai ngày đầu, có chất nhầy màu trắng trong phân, có đốm hoặc vệt đỏ trong phân, nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp
- Các vấn đề về hô hấp: càu nhàu, phập phồng lỗ mũi, thở nhanh hoặc ồn ào, co rút lồng ngực
- Các vấn đề về cuống rốn: mủ, mùi hoặc chảy máu từ cuống rốn
- Vàng da: màu vàng ở ngực, cơ thể hoặc mắt
- Khóc kéo dài: khóc trên ba mươi phút
Bài viết đã tổng hợp cách chăm sóc trẻ sơ sinh từ A đến Z rất chi tiết để các mẹ dễ dàng áp dụng. Hy vọng chúng có ích với các mẹ! Hismart luôn đồng hành và cung cấp các thông tin hữu ích nhất cho mẹ và bé cho con tuyệt nhất mỗi ngày.
HISMART – SỮA TỐT CHO HỆ TIÊU HÓA CỦA TRẺ
-
Được nhập khẩu 100% từ New Zealand.
-
Nói không với các loại hormone sinh trưởng công nghiệp trong chăn nuôi bò, không gây dậy thì sớm.
-
Công thức tổng hợp cân đối 40 dưỡng chất với 25 vitamin, khoáng chất giúp bé cao lớn hơn, thông minh hơn.
-
Hismart mang tới nguồn dinh dưỡng phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ, giúp bé phát triển chiều cao, thị giác nhanh nhạy, hệ răng, xương chắc khỏe.
THÔNG TIN LIÊN HỆ